Zakat adalah salah satu rukun Islam yang menghendaki umat Islam yang berkemampuan untuk mengeluarkan sebahagian harta mereka kepada golongan yang berhak menerimanya.
Zakat bermaksud membersihkan dan menyucikan harta dan jiwa seseorang daripada sifat bakhil, tamak dan kufur. Zakat juga bermaksud pertumbuhan dan perkembangan harta yang diberkati oleh Allah SWT.
Siapa yang kena bayar zakat? Zakat wajib dibayar oleh setiap orang Islam yang merdeka, berakal, baligh dan memiliki harta yang mencukupi nisab dan haul. Nisab ialah kadar minima yang ditetapkan Syarak untuk mewajibkan zakat. Haul pula ialah tempoh setahun (12 bulan) harta dimiliki. Zakat juga wajib dibayar oleh setiap orang Islam yang memiliki harta yang tergolong dalam salah satu daripada sembilan jenis harta yang dikenakan zakat, iaitu:
3. Zakat wang simpanan dan pelaburan
9. Zakat harta ghanimah (rampasan perang)
Dimana bayar zakat? Zakat boleh dibayar di negeri tempat harta itu diperolehi atau di negeri tempat pemilik harta itu menetap. Zakat juga boleh dibayar di negeri lain jika mendapat kebenaran daripada pihak berkuasa agama negeri yang berkenaan. Zakat boleh dibayar melalui beberapa saluran, antaranya:
- Kaunter zakat di pejabat agama negeri atau wilayah
- Kaunter zakat di masjid-masjid yang dilantik
- Kaunter zakat di bank-bank yang dilantik
- Kaunter zakat di syarikat-syarikat yang dilantik
- Portal zakat dalam talian yang disediakan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah
- Aplikasi mudah alih yang disediakan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah
Cara bayar zakat? Zakat boleh dibayar dengan menggunakan wang tunai, cek, kad kredit, kad debit, perintah bayaran, pemindahan wang atau barang-barang yang dizakatkan. Zakat juga boleh dibayar secara ansuran atau potongan gaji jika mendapat kebenaran daripada pihak berkuasa agama negeri atau wilayah. Zakat boleh dibayar dengan mengikut langkah-langkah berikut:
1. Mengira jumlah harta yang dizakatkan dengan menggunakan kalkulator zakat yang disediakan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah atau dengan merujuk kepada pegawai zakat yang berpengalaman
2. Mengisi borang pembayaran zakat yang disediakan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah atau dengan menggunakan portal zakat dalam talian atau aplikasi mudah alih
3. Membayar zakat dengan menggunakan saluran yang dipilih
4. Menerima resit pembayaran zakat sebagai bukti pembayaran
Bagaimana memohon zakat? Zakat boleh dimohon oleh setiap orang Islam yang tergolong dalam salah satu daripada delapan asnaf yang berhak menerima zakat, iaitu:
1. Fakir - orang yang tidak mempunyai harta dan pendapatan yang mencukupi untuk memenuhi keperluan asas diri dan keluarganya
2. Miskin - orang yang mempunyai harta dan pendapatan yang tidak mencukupi untuk memenuhi keperluan asas diri dan keluarganya
3. Amil - orang yang ditugaskan untuk mengutip dan mengurus zakat
4. Muallaf - orang yang baru masuk Islam atau yang berpotensi untuk masuk Islam
5. Riqab - orang yang memerlukan bantuan untuk membebaskan diri daripada perhambaan atau penindasan
6. Gharimin - orang yang berhutang untuk keperluan yang sah dan tidak mampu untuk membayar hutangnya
7. Fisabilillah - orang yang berjuang di jalan Allah SWT dalam bidang keagamaan, keilmuan, kemasyarakatan, kebudayaan, kesenian, kepelancongan, kesukanan, kebajikan dan sebagainya
8. Ibnu Sabil - orang yang terputus perjalanan atau tersesat dalam perjalanan yang sah dan tidak mempunyai wang untuk meneruskan perjalanan atau pulang ke tempat asalnya
Zakat boleh dimohon dengan mengikut langkah-langkah berikut:
1. Mengisi borang permohonan zakat yang disediakan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah atau dengan menggunakan portal zakat dalam talian atau aplikasi mudah alih
2. Menyertakan dokumen sokongan yang diperlukan seperti kad pengenalan, surat pengesahan pendapatan, surat pengesahan hutang, surat pengesahan penyakit dan sebagainya
3. Menghantar borang permohonan zakat dan dokumen sokongan kepada pihak berkuasa agama negeri atau wilayah melalui pos, emel, faks atau kaedah lain yang ditetapkan
4. Menunggu keputusan permohonan zakat yang akan dimaklumkan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah melalui surat, emel, telefon atau kaedah lain yang ditetapkan
5. Menerima bantuan zakat yang akan disalurkan oleh pihak berkuasa agama negeri atau wilayah melalui wang tunai, cek, kad debit, pemindahan wang atau barang-barang yang diberikan